- CANISTRUM
- CANISTRUMex Graeco κάναςτρον, ut calamistrum, ex καλάμαςτρον; illud autem ex voce κανοῦν, quam suam quoque Latinos fecisse, supra diximus, in voce Cana. Vide quoque in Canephoros. Apud Epiphanium, Indic. ad Hormisdam Pontif. Roman. vas Ecclesiafticum est, in quo distribuebantur eulogiae seu panes benedicti. Eâdem voce Scriptores Ecclesiastici discos significant, quibus lampades sultinentur. Anastasius Biblioth. in Hadriano I. Ante ianuas vero argenteas fecit canistros argenteos 12. pens. lib. 36. In Leone III. p. 121. Canistra 2. pensant. lib. 3. p. 136. 145. Canistrum ex arpento purissimo inibi fecit cum catenulis suis pens. lib. 15. Ibidem, facit pharum maiorem in modum retis cum canistris 20. pendentem sub trabem maiorem, etc. apud Car. du Fresine Glossar. Apud Graecos olim, τὸκανοῦν, i. e. Canistrum, in quo sacra hordea crant, ἔυπλουτον dictum legimus, apud Hesychium, εὐπλουτον κανοῦν, εὖ ἔχον πλοῦτον. Ipsa enim hordea, utpote terrae fructum, πλοῦτον vocabant: διὰ τὰς, ut idem addit, ἐπ᾿ αὐτῷ οὐλὰς πλοῦτον γὰρ ἔλεγον τὴν ἐκ τῶ κριθῶν καὶ τῶ πυρῶν πρειουσίαν. Et proprie πλοῦτος, ἡ ἐυκαρπία seminum in terra absconditorum felix ubertas est. Unde πλουτοδόται dicti Dii, qui τὴν εὐκαρπίαν promoverent et terrae quôcumque modô praeessent: saltem in sacris vox non aliter accepta. Sic in Lenaeis, ubi ὁ Δα?δοῦχος clamabat, Καλεῖτε Θεὸν; id qui audiebant, respondebant Σεμελήἰ Ι῎ακχεπλουτοδότα. Heinsius Not. ad Hesiodum p. 273. Erant autem istiusmodi Canistra et cistae, in quibus condebautur sacrificio neceslaria, sertis redimitae ac coronatae, uti discimus ex Euripide Ion. Actu 5. et dicemus infra, in voce Cista. Unde et Tibullus sacra facturus se simul, et canistra myrtô coronat, l. 1. El. 10. v. 27.Hunc pura cum veste sequar, myrtoque canistraVincta geram, myrtô vinctus et ipse caput.Ovid. quoque Met. l. 2. v. 711. canit,Illâ forte die castae de more puellae,Vertice supposito festas in Palladis arcesPura ceronatis portabant sacra canistris.Virgines namque huic ministerio destinatae erant, hinc Κανηφόροι dictae, vide supra in voce Canephorus. Apud Athenienses Sponsa quoque a Parentibus in templum Minervae παρθένου deducta, inter alia offerebat canistrum variis elegantiis refertum, quod Κανηφόρια itidem dictum. Vide infra Nuptiae, et plura hanc in rem, apud Car. Paschalium, Coronar. l. 4. c. 19. nec non infra, ubi de canistris, e quibus in triclinio panis depromptus, voce Panis: de Monachis veter. qui in Canistris conficiendis multum occupabantur, ac de Vi mine.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.